Steun voor moedige kledingarbeidster

“Ik hoop dat voortaan alle kledingarbeiders de moed zullen vinden om voor hun rechten te vechten.”

De Roemeense Angelica Manole (40) had nooit gedacht dat haar bericht op sociale media zoveel teweeg zou brengen. Haar werkgever, de Tanex kledingfabriek, hield in 2020 zonder opgaaf van reden de helft van haar loon in. Veel van haar collega’s trof hetzelfde lot. Angelica liet het er niet bij zitten en plaatste een foto van haar loonstrookje online. Haar bericht kreeg maar liefst 996 reacties en werd 2682 keer gedeeld.

Dankzij haar doorzettingsvermogen, en met steun van internationale vakbonden, organisaties uit het  netwerk van Schone Kleren Campagne (SKC) en supporters wereldwijd kregen Angelica en haar collega’s uiteindelijk hun gelijk, en werd hun achterstallig loon alsnog betaald.

Loondiefstal en intimidatie

De Tanex fabriek, gevestigd in een stadje middenin Roemenië, maakt kleding voor merken als MassimoDutti, MaxMara en Ted Baker. Deze merken verkopen kledingstukken van honderden tot soms wel duizenden euro’s.

Zoals meer kledingfabrieken gebruikte de Tanex fabriek de corona-pandemie als smoes om lonen in te houden. Tanex betaalde de kledingarbeiders maandenlang slechts 140 euro, de helft van het minimumloon. Dat bedrag is niet genoeg om van te leven, 140 euro is maar 12,5% van het leefbaar loon in Roemenië. Ondanks de loonsvermindering moesten Angelica en haar collega’s gewoon volle dagen doorwerken.

De looninhouding was niet de enige overtreding in de Tanex fabriek: werknemers werden geïntimideerd en lastiggevallen, wettelijk verplichte sociale verzekeringspremies werden niet afgedragen, overuren werden niet betaald en het management belemmerde Angelica en haar collega’s om een fabrieksvakbond op te richten.

Op 15 mei 2021 was voor Angelica de maat vol. Ze publiceerde haar loonstrookje op Facebook en het bericht werd massaal gedeeld. Angelica werd uitgenodigd door lokale en landelijke media om haar verhaal te doen. Ook andere arbeiders spraken zich nu publiekelijk uit, al wilden zij wel anoniem blijven.

Intussen was ook het SKC-netwerk op de zaak geattendeerd. Samen met internationale vakbonden spraken organisaties uit ons netwerk de kledingmerken aan, die kleding door Tanex lieten produceren. De merken werden onder druk gezet om de misstanden bij de fabriek op te lossen.

Excuses van de minister

De Roemeense arbeidsinspectie startte een onderzoek naar de gebeurtenissen bij Tanex. De fabrieksleiding stelde dat Angelica en haar collega’s onbetaald verlof hadden genomen en dat ze daarom minder betaald hadden gekregen. In eerste instantie kreeg de fabriek gelijk: Angelica en haar collega’s zouden geen volledige werkweken hebben gemaakt. Na publieke druk gaf de Roemeense minister voor Arbeid opdracht voor een nieuwe inspectie. Daaruit bleek dat Angelica en haar collega’s gewoon voltijds hadden doorgewerkt. De minister zag zich genoodzaakt persoonlijk haar excuses aan te bieden, een unicum. De fabriek kreeg een boete voor het niet betalen van het minimumloon.

Crowdfundingsactie

Angelica was intussen wel ontslagen. De Tanex fabriek beschuldigde haar van imagoschade, omdat zij zich online had uitgesproken tegen de looninhouding. “Dat was een lastige tijd voor mij en mijn familie, aangezien ik de kostwinner was”, zei ze in een interview met Euronews. Maar dankzij een crowdfundingsactie kon zij toch in haar levensonderhoud voorzien, totdat ze een andere werkgever had gevonden. “Ik vond het ongelooflijk dat al dat geld voor mij in een paar dagen ingezameld was”, vertelde ze.

Gelijk bij de rechter

Angelica’s ontslag werd daarna niet officieel teruggedraaid door de fabriek. Wel werd ze uitgenodigd om opnieuw in de fabriek te komen werken “gezien de moeilijke situatie van haar familie”. De fabrieksleiding gaf de gemaakte fouten niet toe.

Angelica besloot om gerechtigheid te zoeken in de rechtbank. Na de rechtszaak, die een half jaar duurde, kregen Angelica en haar collega’s uiteindelijk al het achterstallige loon waar ze recht op hadden uitbetaald. Ook kreeg een landelijke vakbond toegang tot de fabriek. Tot de oprichting van een fabrieksvakbond is het helaas (nog) niet gekomen.

Moed en solidariteit

De misstanden in de Tanex fabriek kwamen aan het licht  door de moed van Angelica om zich uit te spreken. Met de steun van organisaties binnen het SKC-netwerk, internationale vakbonden en de vele individuele supporters kon Angelica met succes de achterstallige betalingen aanvechten. “Ik hoop dat voortaan alle kledingarbeiders de moed zullen vinden om voor hun rechten te vechten,” zegt Angelica terugkijkend op de zaak.

Angelica’s zaak is gelukkig opgelost, maar voor veel andere zaken is dat nog niet het geval. Kijk op payyourworkers.org wat jij kunt doen om te helpen deze op te lossen.