Een win voor Next arbeiders in Sri Lanka – maar de strijd gaat door

“De strijd van de werknemers van Next is ongelooflijk inspirerend. Werkgevers misbruikten de corona-pandemie om vakbonden te onderdrukken. Maar wanneer arbeiders samen optrekken en internationale steun krijgen, zijn ze onoverwinnelijk.”

Met de steun van Clean Clothes Campaign, War on Want, Labour Behind the Label en Pay Your Workers, Respect Labour Rights activisten wisten arbeiders van de Next Manufacturing kledingfabriek hun vakbond in juni 2021 erkend te krijgen. Zo zijn de arbeiders voortaan goed vertegenwoordigd in gesprekken en collectieve onderhandelingen met hun werkgever Next Manufacturing Ltd (NML) en hebben zij meer invloed op het verbeteren van hun werkomstandigheden. De Next Manufacturing fabriek maakt kleren voor Next, een modemerk met 700 winkels in 38 landen.

NML wilde de fabrieksvakbond in Katunayake in eerste instantie totaal negeren. Katunayake is een vrijhandelszone. Daarbinnen wordt het voor bedrijven extra aantrekkelijk gemaakt om daar hun producten in te kopen, maar voor onafhankelijke vakbonden is het er moeilijk zich te organiseren. De kledingarbeiders van de NML fabriek wilden zich juist graag in een vakbond verenigen, die hun belangen collectief kan vertegenwoordigen. 

Staking

Het begon allemaal in december 2020, toen de kledingarbeiders het werk neerlegden om onbetaalde bonussen terug te eisen. Die bonussen zijn geen luxe, maar broodnodig om hun lage lonen aan te vullen om te kunnen overleven. De werkstaking was een succes: NML stemde ermee in om de onbetaalde bonussen uit te betalen.

Tegenwerking van de vakbond

Maar toen de werknemers daarna een nieuwe vakbond van de Free Trade Zones & General Services Employees Unions (FTZ&GSEU) wilden oprichten, wilde Next Manufacturing deze niet erkennen. De arbeiders kregen te maken met intimidatie, bedreigingen en discriminatie. Next Manufacturing wilde overduidelijk de vakbond buiten spel zetten om te voorkomen dat werknemers samen opkwomen voor betere lonen en arbeidsomstandigheden. \

Samen sterk

Officiële erkenning van een vakbond is nodig zodat de vakbond met de werkgever kan onderhandelen over lonen en arbeidsvoorwaarden, en werknemers niet tegen elkaar uitgespeeld worden of onder druk gezet worden. Werknemers hebben het recht om zich aan te sluiten bij de vakbond van hun keuze, en dit recht werd door Next Manufacturing niet gerespecteerd.

Na de internationale campagne ter ondersteuning van de NML kledingarbeiders, erkende Next Manufacturing de fabrieksvakbond in juni 2021 alsnog. Er volgden onderhandelingen en in oktober tekende de vakbond een collectieve overeenkomst met de werkgever. Verschillende van hun eisen werden daarmee eindelijk toegekend: erkenning van de vakbond en het stoppen van intimideren van vakbondsleden en afspraken om collectief te onderhandelen over de lonen van werknemers.

“Deze zaak laat zien dat wanneer werknemers vastbesloten zijn zich te organiseren, landelijk en internationaal, onverslaanbaar zijn”, zegt Anton Marcus, secretaris van de FTZ&GSEU vakbond.

De uitdagingen gaan door

Hoewel de vakbond het goed heeft gedaan door officiële erkenning te krijgen en een collectieve arbeidsovereenkomst te ondertekenen, zijn er nog steeds veel problemen, vooral nu Sri Lanka politieke en economische problemen heeft. FTZ&GSEU (en andere vakbonden) vragen om een Noodhulpuitkering (Emergency Relief Allowance) die bovenop het maandloon aan werknemers wordt betaald om de impact van de economische crisis tegen te gaan. Eerst betaalde NML nog ongeveer 5000 LKR, ongeveer 14 euro, bovenop de maandelijkse lonen van de werknemers, maar stopte deze betalingen vanaf januari 2023.

Nu betaalt het managament ook niet alle overuren meer uit, omdat volgens hen de fabriek minder bestellingen heeft. Nadat de vakbond dit met haar leden besprak, stuurde de vakbond een lijst met eisen naar de fabriek. Hiermee begonnen de onderhandelingen, op 4 oktober 2023.

Het COA vernieuwd

Op 1 november 2023, werd het collectieve arbeidsovereenkomst vernieuwd en opnieuw getekend. De nieuwe eisen werden op 4 december 2023 besproken.