Sinds juli 2020 zijn SOMO, Schone Kleren Campagne (SKC) en een Myanmarese arbeidsrechtenorganisatie (‘Z’), verwikkeld in een slepende klachtenprocedure bij het Nederlandse Kledingconvenant tegen C&A Nederland. De klacht die SOMO, SKC en Z indienden, draait om nalatigheid van C&A om op te treden tegen arbeidsrechtenschendingen bij een kledingfabriek in Myanmar, één van C&A’s toeleveranciers. In juli 2021, een vol jaar na het indienen van de klacht, deed de klachten- en geschillen commissie van het kledingconvenant een tussentijdse uitspraak.

Interimbeslissing laat te wensen over

Hoewel de interimuitspraak van de klachtencommissie een aantal belangrijke punten bevatte, waren SOMO, SKC en Z behoorlijk teleurgesteld over de kernconclusie van de uitspraak. De klachtencommissie is van oordeel dat C&A via de inkooprelatie slechts ‘betrokken’ was bij de arbeidsrechtenschendingen bij de fabriek in Myanmar, terwijl wij van mening zijn dat C&A een substantiële bijdrage heeft geleverd aan de in de klacht beschreven problemen. Lees hier onze uitvoerige analyse van de interim beslissing.

Nog een hoorzitting

SOMO, SKC en Z hebben maandenlang aangedrongen op een definitieve uitspraak en afronding van de klachtenprocedure. Helaas heeft het maanden geduurd voor een volgende stap werd gezet. Pas onlangs kregen we te horen dat er een derde hoorzitting komt,dinsdag 11 januari 2022. Beide partijen (SOMO, SKC & Z, en C&A) zijn gevraagd een afsluitend memorandum in te dienen.

Gevolgen van de militaire coup in Myanmar

Ondertussen is de situatie in Myanmar er bepaald niet beter op geworden. Sinds de zeer gewelddadige militaire coup van 1 februari 2021, hebben vakbonden, arbeidsrechtenorganisaties en kritische burgers het zwaar te verduren gekregen. Als reactie op de chaos in het land trekken internationale bedrijven zich terug uit Myanmar. SOMO en SKC vroegen C&A daarom de afgelopen maanden meerdere malen om duidelijkheid te geven over C&A’s inkooprelatie met toeleveranciers in Myanmar en in het bijzonder over de relatie met de fabriek waar de klacht over gaat. C&A heeft geen van deze vragen beantwoord.

Op de meest recente lijst van C&A toeleveranciers in het Open Apparel Registry (OAR) staan 31 fabrieken in Myanmar. De fabriek in kwestie staat er niet meer bij. Op een vorige lijst van C&A’s suppliers in Myanmar werden nog 48 fabrieken vermeld. Het lijkt erop dat C&A de inkooprelatie met betreffende fabriek in Myanmar heeft beëindigd.

Op dit moment is de fabriek gesloten. Bronnen in Yangon melden dat het management met de werknemers overlegt over een ontslagvergoeding. Andere bronnen in Myanmar weten te vertellen dat de fabriek in december weer opengaat. Welke rol C&A speelt in de sluiting en heropening van de fabriek, is onduidelijk.

In de huidige crisissituatie in Myanmar heeft C&A een extra verantwoordelijkheid om de belangen van arbeiders van huidige en voormalige toeleveranciers met grote zorgvuldigheid te behartigen. In de interim-uitspraak heeft de klachtencommissie C&A opgeroepen transparanter te zijn en gebruik te maken van de kennis en expertise van lokale en internationale stakeholders. C&A’s onwil om informatie te delen staat hier lijnrecht tegenover.

Wie volgt de uitspraken van de klachtencommissie op?

Wij maken ons grote zorgen over de opvolging van de uitspraak van de klachtencommissie. De klachtencommissie zegt hier zelf geen rol in te kunnen spelen en verwijst naar het secretariaat van het kledingconvenant. Wij hebben navraag gedaan bij het secretariaat en te horen gekregen dat het secretariaat zich niet mag mengen in een lopende procedure. Met de interim-uitspraak echter was de procedure volgens de klachtencommissie formeel gesloten. Met ons verzoek om een definitieve uitspraak hebben we de procedure moeten heropenen, zo heeft de klachtencommissie ons verteld. In de periode tussen de interim-uitspraak en de formele heropening van de procedure, had het secretariaat in onze ogen wel kunnen opvolgen met C&A.

Het secretariaat kan niet zeggen of punten uit de tussentijdse beslissing van de klachtencommissie, zoals C&A’s nalatigheid op het gebied van transparantie en stakeholderbetrokkenheid, met C&A zijn besproken. Het secretariaat meldt alleen in algemene zin dat bij bedrijfsbeoordelingen naar alle stappen van het due diligence proces gekeken wordt, en dat het aanpakken van werkelijke misstanden en het betrekken van stakeholders in dit proces een belangrijk element is waar met bedrijven over gesproken wordt.

Kledingconvenant loopt af – wie zorgt er voor de arbeiders?

Het mandaat van het huidige kledingconvenant loopt op 31 december 2021 af. Het is onduidelijk hoe straks, na de hoorzitting van 11 januari 2022, de definitieve uitspraak van de klachtencommissie wordt opgevolgd. Het secretariaat van het huidige convenant meldt hierin in elk geval geen rol meer te kunnen spelen.

Er wordt al maanden gesproken over een ’next generation agreement’. Partijen die hierbij betrokken zijn denken dat er in het voorjaar 2022 een nieuwe overeenkomst kan liggen, maar of dat er werkelijk gaat komen is de vraag. Ook is het onduidelijk of deze eventuele opvolger van het kledingconvenant eerdere uitspraken van de klachtencommissie zal overnemen of opvolgen.