Schone Kleren campagne maakt zich grote zorgen over de aankondiging van de Europese Commissie om recent ingevoerde regels voor duurzaamheid van bedrijven te vereenvoudigen, met name de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD, NL: WIVO – wet op internationaal verantwoord ondernemen). SKC roept Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en het College van Commissarissen op om niet terug te krabbelen op baanbrekende wetgeving.

In de mission letter* ondertekend door Commissievoorzitter Ursula von der Leyen, krijgt Justitiecommissaris McGrath de opdracht om “ervoor te zorgen dat bestaande regels geschikt zijn voor hun doel en de nadruk te leggen op het verminderen van administratieve lasten en het vereenvoudigen van wetgeving. U moet bijdragen aan het verminderen van rapportageverplichtingen met minstens 25% – en voor het MKB minstens 35%.” De sterke nadruk op duurzaamheidsrichtlijnen komt in de nasleep van het rapport van Mario Draghi over de concurrentiekracht van de Europese Unie (EU), waarnaar voorzitter Von der Leyen verwees in haar opmerkingen.

De heer Draghi wijst in zijn rapport, onder andere, naar nog niet ingevoerde regels als verklaring voor het trage tempo van de Europese economie en maakt hij slechts oppervlakkige verwijzingen naar het due diligence-kader. Bovendien komt zijn kritiek in een context waarin bedrijfsinvesteringen laag blijven, terwijl bedrijfswinsten blijven stijgen en meer naar aandeelhouders vloeien dan naar investeringen in Europa’s productieve capaciteit. Kortom, de analyse van de heer Draghi en de vertaling ervan naar beleidsmaatregelen door de huidige Commissie lijken te worden gebruikt als voorwendsel om arbeids- en mensenrechten en milieuverduurzaming op te offeren voor bedrijfswinsten. De diagnose van de heer Draghi over de problemen van de Europese economie is accuraat, maar zijn voorgestelde oplossing is slechts meer van hetzelfde.

Vereenvoudiging kan en mag geen doel op zich zijn; het moet het doel van de Green Deal dienen om een rechtvaardige, eerlijke en duurzame economie te realiseren. Verplichtingen voor due diligence en duurzaamheidsrapportage bestaan om ervoor te zorgen dat bedrijven mensenrechten en het milieu respecteren. Dit moet het leidende principe blijven bij de acties van Commisaris McGrath. De Commissie zou zich niet moeten richten op het vereenvoudigen van regels, maar op het stimuleren van investeringen in publieke goederen, zoals sociale bescherming en de transformatie van de Europese economie naar een duurzame economie voor werknemers en de planeet.

Toch dreigt het ongeremde streven naar concurrentiekracht, de drijfveer achter het nieuwe programma van de Europese Commissie voor 2024-2029, een race naar de bodem te bevorderen voor goedkope arbeid en materialen, wat de levensomstandigheden van werknemers in de EU en daarbuiten in gevaar brengt. Als winstmaximalisatie belangrijker wordt gemaakt dan sociale en ecologische bescherming, zal concurrentiekracht blijven zorgen voor beloning van kapitaalbezitters, terwijl werknemers, consumenten en onze samenlevingen worden verarmd. Niet verrassend, maar zorgwekkend, lijken de heer Draghi en de Commissievoorzitter argumenten te hergebruiken die door grote bedrijfsbelangen worden aangedragen.

Voor de werknemers die de kleding maken die op de EU-markt wordt verkocht en voor hun gemeenschappen is het reguleren van de waardeketens van grote merken en fabrikanten een kwestie van overleven. De CSDDD (in Nederland de WIVO) en de CSRD bieden werknemers de mogelijkheid tot transparantie, bescherming en genoegdoening.

SKC dringt er bij de Commissie op aan om niet terug te krabbelen op baanbrekende wetgeving die hoop biedt aan werknemers en hun gemeenschappen wereldwijd, waarvan de omzetting en implementatie al zijn gestart. Duurzaamheidsregels zijn toekomstgericht en zullen cruciaal zijn om veerkrachtige, duurzame en eerlijke waardeketens te waarborgen – een visie die wordt gedeeld door experts, het maatschappelijk middenveld, mensenrechtenverdedigers, VN-instellingen, EU-burgers en bedrijven. SKC is verheugd dat de Commissie snel is gestart met het publieke consultatieproces voor de richtsnoeren bij de richtlijn, en moedigt de verantwoordelijke Commissarissen aan om door te gaan met het werken aan secundaire wetgeving.

Wil je eraan bijdragen dat we dit belangrijke werk de komende jaren kunnen blijven doen? Overweeg om als (vaste) donateur bij te dragen aan een eerlijkere kledingindustrie. Doneer nu.

*mission letter: een officiële brief van de voorzitter van de Europese Commissie aan een nieuwe commissaris bij de start van hun mandaat. De mission letter dient als een soort werkopdracht en richtlijn, waarin wordt uitgelegd welke taken en uitdagingen de commissaris moet aanpakken en hoe deze bijdragen aan de algemene doelstellingen van de Commissie en de EU. In deze brief geeft Ursula von der Leyen aan welke initiatieven en beleidsveranderingen van deze commissaris worden verwacht. Deze brieven worden doorgaans openbaar gemaakt om transparantie te bevorderen en om duidelijk te communiceren wat de beleidsagenda en prioriteiten zijn voor de komende jaren.