Op 24 april 2013 stortte het Rana Plaza gebouw in Bangladesh in. In het gebouwencomplex waren vijf kledingfabrieken gevestigd. Het was de meest dodelijke ramp in de geschiedenis van de kledingindustrie: 1.138 kledingarbeiders kwamen om het leven, en meer dan 2.500 raakten gewond. De ramp was compleet vermijdbaar. Bedrijven wisten al jaren dat kledingfabrieken in Bangladesh niet veilig waren, maar deden er niks aan om de veiligheid van arbeiders te waarborgen.

De werknemers in de vijf kledingfabrieken wisten ook dat het gebouw onveilig was, omdat zij de dag daarvoor geëvacueerd waren vanwege scheuren in de muur. Maar omdat hun werkgever dreigde hun maandloon in te houden, hun lonen al ontzettend laag waren én zij geen vakbond hadden om hen te vertegenwoordigen, werden zij gedwongen het gebouw toch in te gaan. Lees hier meer over de Rana Plaza ramp (Engels).

Fabrieksveiligheid

Na deze verschrikkelijke ramp was het duidelijk dat er verandering moest komen. Sinds 2013 is de veiligheid in Bangladesh enorm verbeterd, grotendeels met dank aan het Internationale Akkoord voor Gezondheid en Veiligheid in de Textiel- en Kledingindustrie. Het Akkoord is juridisch bindend en afdwingbaar, wat betekent dat er ook echt gevolgen zijn als de afspraken die zijn gemaakt niet nageleefd worden. Binnen het Akkoord spelen vakbonden een belangrijke rol. Het zorgt voor onafhankelijke inspecties, een betrouwbaar klachtenmechanisme en trainingen voor werknemers. 

Voor 2013 vonden er veel ongelukken in fabrieken plaats waarbij mensen omkwamen of gewond raakten. Het Akkoord heeft dit soort gevaarlijke situaties veelal weten te voorkomen in de 1500+ fabrieken die onder het akkoord-programma vallen. Maar de huidige overeenkomst loopt af in 2023, en zal moeten worden opgevolgd door een nieuwe overeenkomst. Deze moet dezelfde sterke punten hebben die het Internationale Veiligheidsakkoord tot een succes maken.

Meer dan 190 merken hebben zich al aangesloten bij het Internationale Akkoord, maar Levi’s, IKEA en anderen hebben zich nog altijd niet gemeld. Lees hier meer over het Akkoord. 

Jij kan helpen.

Teken en deel deze petitie om druk te zetten op de IKEA en Levi’s.

Loon

Na de Rana Plaza ramp werd ook de afspraak gemaakt om elke vijf jaar het minimumloon te herzien. Dat betekent dat er dit jaar weer een loonherziening komt. De vakbonden eisen een verdriedubbeling van het huidige minimumloon (ongeveer 80 euro per maand), maar naar schatting is ook dat bedrag nog maar de helft van een leefbaar loon. Fabriekseigenaren zeggen dat zij hun werknemers niet meer kunnen betalen, terwijl hun klanten rijke kledingmerken zijn. Veel van deze kledingmerken hebben grote beloften over lonen in hun gedragscodes staan. Deze merken zouden zich publiekelijk moeten uitspreken voor een loonsverhoging en ervoor zorgen dat dit mogelijk wordt gemaakt door hogere prijzen voor hun producten te betalen.

Vakbondsvrijheid

Hoewel er in de nasleep van de Rana Plaza ramp meer vakbonden gevormd werden, kwam vakbondsvrijheid toch weer onder druk te staan in Bangladesh. De overheid, fabriekseigenaren en merken moeten ervoor zorgen dat vakbonden hun recht op organisatie en onderhandeling goed kunnen uitoefenen. De drempels voor het vormen van vakbonden moeten weg. Beleidsmakers moeten regels maken waarin het recht op organisatie en vakbondsvrijheid verankerd liggen, en met wetgeving komen waarbij merken verantwoordelijk worden gehouden om het recht binnen hun toeleveringsketens te waarborgen. Lees hier meer.

Compensatie

De overlevenden en de families die zijn getroffen door de Rana Plaza ramp hebben compensatie gekregen voor het inkomen dat verloren ging en de medische kosten die gemaakt moesten worden als gevolg van de ramp. Het geld hiervoor werd pas na twee jaar campagne voeren door de merken betaald, en niet alle merken die hun kleding lieten produceren in het Rana Plaza gebouw betaalden mee. Het bedrag dat uitbetaald werd aan de werknemers was vrij laag, omdat de berekening was gebaseerd op het loon van dat moment (dat al heel laag was). Dit is een van de redenen waarom het belangrijk is om voor een leefbaar loon te strijden. De slachtoffers zijn niet gecompenseerd voor het affectieschade dat een gevolg was van de ramp.

De wetgeving in Bangladesh, en over de hele wereld, moet veranderen. Alle mensen die getroffen worden door een ramp als deze moeten toegang hebben tot smartegeld. Daar zou geen campagne voor gevoerd hoeven te worden. Lees hier meer.