Uniqlo, hoog tijd om te betalen

“Vrouwen moeten hun dromen kunnen navolgen en aan een nieuwe toekomst kunnen bouwen. Wij geloven in een wereld waarin vrouwen hun leven zelf vormgeven volgens de waarden die voor hen belangrijk zijn. UNIQLO steunt ze op allerlei manieren met de kracht van kleding.”

Het zijn ronkende woorden van het Japanse kledingmerk Uniqlo, dat ook in de Amsterdamse en Haagse winkelstraten is te vinden. Het contrast met de realiteit kon nauwelijks groter zijn. In Jakarta, Indonesië laat Uniqlo al jarenlang tweeduizend kledingarbeiders aan hun lot over. De arbeiders hebben recht op ontslagvergoeding, maar hebben dit nooit betaald gekregen.

Jaba Garmindo fabriek failliet, Uniqlo kijkt weg

In april 2015 sloten twee kledingfabrieken van Jaba Garmindo van de ene op de andere dag hun deuren. De werknemers, veelal vrouwen, kregen geen cent van de ontslagvergoeding waar ze wettelijk recht op hadden, en ook naar maandenlang achterstallig loon konden ze fluiten.

De sluiting was het gevolg van faillissement omdat grote afnemers, waaronder het kledingmerk Uniqlo, zich teruggetrokken als klant. De duizenden werknemers hadden geen enkele waarschuwing gekregen dat hun werkgever in zwaar weer zat. Ze moesten uit de media vernemen dat het bedrijf failliet was en de fabrieken gesloten.

Rohayati (49) is een van de duizenden kledingarbeiders die in 2015 van de ene op de andere dag op straat stonden, toen de twee Jaba Garmindo fabrieken failliet gingen. “Mijn zoon moest van school af omdat we die niet meer konden betalen. Ik kan zelfs niet meer voor mijn zieke moeder zorgen,” vat zij haar situatie samen.

Rechter geeft werknemers gelijk

De kledingarbeiders stapten naar de rechtbank. De Indonesische rechter bepaalde dat de tweeduizend arbeiders samen recht hebben op bijna vijf miljoen euro ( US$ 5,5 miljoen), zo’n 2400 euro per persoon. Goed nieuws, maar omdat de Jaba Garmindo fabrieks failliet is valt er geen geld te halen, en vanuit de overheid is er geen bijstand beschikbaar.

“Uniqlo is een duur kledingmerk”, weet Dila, die in de Jaba Garmindo fabriek werkte. “Maar wij, diegenen die de kleding maakten, kregen heel lage lonen. Het enige dat er voor Uniqlo toe deed, was of de orders op tijd klaar waren voor de export.”

Met haar almaar stijgende miljardenomzet, en in 2021 bijna twee miljard euro winst, is het ongelooflijk dat Uniqlo nu al jarenlang weigert om de kledingarbeiders hun achterstallige lonen en ontslagvergoeding te  betalen.

“We hebben recht op de ontslagvergoeding, we hebben er voor gewerkt, maar niemand betaalt ons. Als we de vergoeding ontvangen maakt dat een wereld van verschil, we krijgen ons leven ermee terug, en onze kinderen hebben dan weer een toekomst”, zegt een van de Jaba Garmindo werknemers.

Urgent Appeal

In 2015 vroeg een Indonesische vakbond steun van het Schone Kleren Campagne (SKC) netwerk voor de arbeiders van Jaba Garmindo. Samen met vakbonden, vrouwenorganisaties en migrantenorganisaties startte organisaties van het  SKC-netwerk de #PayUpUniqlo campagne, om Uniqlo tot betaling aan te sporen. Twee arbeiders gingen op sprekers tour en bezochten het Uniqlo hoofdkwartier in Japan.  Dit alles leidde ertoe dat het merk in 2017 bereid leek in gesprek te gaan.

Fast Retailing houdt zich doof

Algauw bleek dat Uniqlo en moederbedrijf Fast Retailing helemaal niet van plan waren om daadwerkelijk te onderhandelen met de getroffen werknemers. Uniqlo herhaalde slechts hun ‘aanbod’ dat arbeiders ander werk konden krijgen, op uren reistijd van waar zij woonden. Over financiële compensatie wilde Uniqlo het niet hebben.Herhaaldelijke verzoeken van de lokale vakbond voor vervolgafspraken werden echter genegeerd. In een reactie in januari 2018 kwam moederbedrijf Fast Retailing ook niet tegemoet aan de werknemers.

Onderzoek van organisaties binnen het SKC Netwerk in Oost Azië laat zien dat Fast Retailing ook op productielocaties in China en Cambodja arbeidsrechten schendt. Tegelijkertijd had het bedrijf in 2020 bijna 17 miljard euro omzet, waarmee het na Inditex en H&M het derde grootste fast fashion bedrijf is.

“Uniqlo wil dolgraag gezien worden als een belangrijke, invloedrijke speler in de kledingindustrie”, zegt Mirjam van Heugten van SKC. “Ze willen het Japanse antwoord op H&M zijn. Maar zo’n positie brengt ook een verantwoordelijkheid met zich mee. Uniqlo moet laten zien dat ze hun internationale status serieus nemen, door in te stemmen met onderhandelingen over de betaling aan de Jaba Garmindo werknemers.”

Uniqlo negeert oordeel Fair Labor Association

In 2017 diende het SKC-netwerk samen met werknemers van de Jaba Garmindo fabrieken een klacht in bij de Fair Labor Association (FLA). Uniqlo is lid van dit initiatief en zou zich aan de bijbehorende gedragscodes moeten houden. Vier jaar later, in 2021, kwam de FLA met de aanbeveling dat Uniqlo de getroffen werknemers financieel zou  moeten compenseren. Maar voorjaar 2022 heeft het kledingmerk nog altijd geen cent betaald.

Uniqlo moet de kledingarbeiders per direct compenseren. Het SKC-netwerk blijft het merk hiertoe oproepen, onder andere door een open brief van de Jaba Garmindo kledingarbeiders aan Uniqlo te delen. Jij kan de arbeiders supporten door deze brief te delen of stuur een bericht naar Uniqlo via twitter met de boodschap #PayYourWorkers. Meer horen en zien over deze zaak? Kijk hieronder de indrukwekkende documentaire ”How to steal your worker’s future”.