MyoMyo: “Zichtbare steun van internationale bondgenoten is onmisbaar als je misstanden wilt aanpakken bij de kledingproductie voor internationale merken.”

Myanmar

Vakbondsactivist vrijgelaten in 2021, maar de dreiging blijft hoog

Al jarenlang vecht MyoMyo uit Myanmar (Birma) voor arbeidsrechten, vakbondsvrijheid en de rechten van minderheden en kwetsbare groepen. Hier heeft ze de hoofdprijs voor betaald toen het leger in februari 2021 een coup pleegde. Sindsdien schendt het leger op brute wijze mensenrechten en keert zich met keihard geweld tegen demonstrerende burgers, arbeiders, activisten, arbeidsrechtenorganisaties en vakbonden.

Onder dit terreurbewind zijn tot december 2023 al meer dan 4200 burgers door het leger vermoord. Tienduizenden mensen werden gearresteerd en gevangengezet. Ook MyoMyo werd opgepakt. Zij is in haar land een bekende mensenrechtenactivist en directeur van de vakbond Solidarity Trade Unions of Myanmar (STUM).

Burgerlijke ongehoorzaamheidsbeweging

Hoewel het leger onafhankelijke arbeidsrechtenorganisaties al snel na de coup illegaal verklaarde, bleef MyoMyo actief (kleding)arbeiders steunen in hun strijd voor lonen en vakbondsvrijheid.

Dit had grote gevolgen voor de vakbondsleider. Op 15 April 2021 stopten er 4 legerwagens voor haar kantoor. MyoMyo werd naar buiten gesleept en gearresteerd en de telefoons van haar medewerkers werden afgepakt.

Maandenlang zat MyoMyo opgesloten in de beruchte Insein-gevangenis in Yangon. Het ging slecht met haar gezondheid. Essentiële medicijnen die haar familie naar de gevangenis bracht kwamen niet bij haar aan. De vakbondsleider zat in eenzame opsluiting. Zelfs haar advocaat mocht haar niet bezoeken.

Organiseren van arbeiders

Nadat er internationaal veel aandacht voor haar zaak en die van andere politieke gevangenen werd gevraagd, kwam MyoMyo in oktober 2021 eindelijk vrij, samen met bijna vierduizend andere politieke gevangenen.

Direct na haar vrijlating werd MyoMyo weer naar de rechtbank geroepen vanwege een klacht die was ingediend door Honeys Holdings. Honeys diende een civiele en een strafzaak in wegens smaad tegen MyoMyo uit wraak voor het organiseren van arbeiders in twee fabrieken in Yangon. De strafrechtelijke zaak werd afgewezen, maar de civiele zaak loopt nog.. Dit brengt de STUM-leider opnieuw in een verhoogd risico om gearresteerd en gevangengezet te worden.

Dit weerhoudt MyoMyo er niet van om arbeiders te organiseren. MyoMyo leidt haar vakbond STUM bij het ondersteunen van werknemers in meerdere fabrieken. Zo eist STUM bijvoorbeeld het terug in dienst nemen van arbeiders in de fabrieken GTIG Huasheng en Primseng Guo,waar kleding voor onder andere Primark wordt gemaakt, nadat ze oneerlijk ontslagen werden.

Het netwerk van de Schone Kleren Campagne steunt MyoMyo en haar vakbond door campagne gericht op merken te voeren en zaken publiek te maken, en door (diplomatieke) lobby.

Afwijkende meningen

 De nachtmerrie is helaas nog niet voorbij. Myanmar gaat nog steeds gebukt onder de staatsgreep van het leger.

Myo Myo vertelde na haar vrijlating in 2021: “De dictatuur maakt het onmogelijk om voor arbeidsrechten op te komen. Bijeenkomsten van vijf of meer mensen zijn verboden. Vakbondsleiders en mensenrechtenactivisten worden gevangen gezet vanwege het ‘aanzetten tot afwijkende meningen.’ Het leger probeert iedereen bang te maken door extreme straffen op te leggen: levenslange gevangenisstraffen, de doodstraf, strafkampen.” Onder deze zeer moeilijke omstandigheden blijft MyoMyo doen wat ze kan om voor de mensenrechten in Myanmar op te komen.

Herstel van de democratie

Schone Kleren Campagne roept de internationale gemeenschap op om zich te verzetten tegen de militaire junta, en actief de mensenrechtenschendingen te veroordelen. We roepen op tot herstel van de democratie en fundamentele vrijheden, waaronder vrijheid van meningsuiting, persvrijheid en vrijheid van vereniging. Alle politieke gevangenen moeten worden vrijgelaten.

Verantwoordelijkheid kledingmerken

Verantwoordelijkheid kledingmerken  Veel Europese merken hebben jarenlang kleding in het land laten produceren. Vanwege de staatsgreep hebben veel kledingbedrijven het land verlaten of zijn van plan dit te doen. Kledingmerken die blijven, moeten ervoor zorgen dat arbeiders en hun families beschermd zijn tegen schendingen van de mensenrechten. Dit betekent dat er ingezet moet worden op maatregelen die de veiligheid en rechten van arbeiders voorop stelt. Ook moeten merken ervoor zorgen dat de lonen van werknemers met minstens 50% worden verhoogd: de wisselkoers blijft maar omlaag gaan en in Myanmar is er buitengewoon hoge inflatie. Merken moeten inkoopprijzen verhogen om dit mogelijk te maken. Kledingmerken moeten geen zaken doen met leveranciers die banden hebben met het leger en transparant zijn over hoe ze respect voor de mensenrechten in hun toeleveringsketen waarborgen.

Kledingmerken die zich terugtrekken uit Myanmar moeten dit verantwoord doen. Bijvoorbeeld door alle bestaande beloftes en betalingen na te komen, en ervoor te zorgen dat arbeiders alle lonen, ontslagvergoedingen en uitkeringen ontvangen die aan hen verschuldigd zijn. Een vertrek is alleen verantwoord als de behoeften en wensen van de arbeiders prioriteit hebben.