Vakbond bij kledingfabriek Myanmar kapotgemaakt – C&A grijpt niet in

Het is deze week twee jaar geleden, dat het management van een kledingfabriek in Myanmar (Birma) een treitercampagne startte tegen de nieuw opgerichte fabrieksvakbond. Dit leidde onder meer tot het ontslag en gedwongen vertrek van de vakbondsleiding. De belangrijkste afnemer van deze fabriek, C&A, stond erbij en keek er naar. Ondanks herhaalde verzoeken verzuimde C&A de situatie effectief aan te pakken en op te komen voor de werknemers in deze fabriek. Tot op de dag van vandaag staat de vakbond buiten spel.

De fabriek produceert voornamelijk kleding voor C&A. Een andere afnemer is onder andere het Engelse merk Next. Zoals veel kledingfabrieken in Myanmar, is deze fabriek in buitenlandse handen en produceert voornamelijk voor buitenlandse merken. En net als veel andere kledingfabrieken maakt ook deze fabriek zich schuldig aan grove tegenwerking van vakbonden.

Ontevredenheid over nieuwe bonussysteem leidt tot oprichting vakbond

De problemen bij de leverancier begonnen toen het management een nieuw bonussysteem introduceerde, direct nadat er in mei 2018 een nieuw wettelijk minimumloon werd ingevoerd. De werknemers, die lang hadden gewacht op een verhoging van het minimumloon, vreesden dat de hogere productiedoelen de loonsverhoging teniet zou doen1.

Uit ontevredenheid met het nieuwe bonussysteem, legden op 4 juni 2018 zo’n duizend arbeiders het werk neer. De dag erna, op 5 juni, ontmoetten management en werknemers elkaar bij de bemiddelingsinstantie van Hlaing Thayar. Het akkoord dat werd bereikt stelde de arbeiders in het gelijk: het oude bonussysteem moest worden hersteld. Op 12 juni dwong de fabriek de arbeiders echter om een herroepingsverklaring te tekenen waarin stond dat het management niet verplicht was om het op 5 jun bereikte akkoord over het bonussysteem uit te voeren.

Niet geïntimideerd door deze tegenslag richtten de arbeiders een fabrieksvakbond op om vragen en klachten van arbeiders aan het management voor te kunnen leggen. Arbeiders hadden zorgen over de uitvoering van bepaalde verlofregelingen en gezondheids- en veiligheidsproblemen.

Pesterijen, intimidatie en ontslag van vakbondsmedewerkers

Helaas was het management minder enthousiast over deze ontwikkelingen en begon systematisch arbeiders lastig te vallen en te intimideren. En met gevolg: binnen korte tijd werden de voorzitter, penningmeester en andere vakbondsleiders ontslagen of zodanig onder druk gezet dat ze ontslag namen. Aan normale betrekkingen en onderhandelingen met het management is de vakbond nooit toegekomen.

C&A spreekt fabriek niet aan op onrechtmatige activiteiten

Gedurende ruim anderhalf jaar – van juli 2018 tot en met april 2020 – hebben een partnerorganisatie uit Myanmar, de Schone Kleren Campagne en SOMO geprobeerd om in dialoog met C&A tot een oplossing te komen van dit slepende conflict.

C&A profileert zich graag als een voorloper op het gebied van internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen, maar maakt dat in deze zaak niet waar. C&A heeft zijn invloed onvoldoende aangewend om de onrechtmatige acties van het fabrieksmanagement te corrigeren. Zo is het niet gelukt om de eenzijdige invoering van het voor werknemers ongunstige bonussysteem te voorkomen of terug te draaien. Ook heeft C&A er niet voor gezorgd dat vakbondsvrijheid wordt gerespecteerd in de fabriek. Ten slotte is het C&A niet gelukt om een einde te maken aan de doelgerichte intimidatie van werknemers door het management en ervoor te zorgen dat de getroffen werknemers weer in dienst werden genomen.

Al twee jaar verzuimt C&A haar due diligence verplichting die ervoor moet zorgen dat klachten van werknemers op de juiste manier worden aangepakt. Ondanks publieke uitingen over arbeidsrechten, laat het bedrijf de flagrante schendingen van diezelfde rechten in zijn productieketen, die herhaaldelijk onder zijn aandacht worden gebracht, voortduren.